1397/12/14 10:08
رشد سریع قزل آلا با انتخاب پیش مولدین مناسب
عاملی که اغلب بر انتخاب مولد تاثیر میگذارد سرعت رشد لارو ها یا بچه ماهیانی است که از آنها بدست میآیند. رشد سریع قزل آلا اهمیت بسیاری در انتخاب پیش مولد در بین پرورشهندگان دارد. پرورشهندگان معمولاً ماهیان با بیشترین مقدار رشد را به عنوان پیش مولد انتخاب و نگهداری مینمایند. علاوه بر رشد سریع قزل آلای مولد انتخابی ضریب تبدیل بالای غذای از نظر اقتصادی به اندازه سرعت رشد اهمیت دارد.
انتخاب پیش مولدین آنطور که به نظر میرسد کار سادهای نیست و باید بدقت کنترل شود. از طرفی، وقوع اشتباه در آن اجتناب ناپذیر است. تنها انتخاب ماهی بزرگ دلیل برای رشد سریع قزل آلا نیست. بزرگی ماهی تنها بدلیل رشد سریع قزل آلا نیست و عواملی همچون سن و شرایط محیطی و تغذیه مناسب تاثیرگذار است. بچه ماهیان حاصل از تخمهای بزرگتر به نسبت بزرگتر از بچه ماهیهای به دست آمده از تفریخ تخمهای کوچکتر هستند. اندازه تخم حنماً به این معنی نیست که والدین آنها نیز از رشد سریعتری برخوردار بوده اند. این مساله ممکن است صرفا به این معنی باشد که والدین آنها مسنتر بوده و در نتیجه تخمهای بزرگتری نیز تولید نموده اند. بنابراین رشد سریع قزل آلا به عوامل مختلف بستگی دارد.
انتخاب پیش مولدین آنطور که به نظر میرسد کار سادهای نیست و باید بدقت کنترل شود. از طرفی، وقوع اشتباه در آن اجتناب ناپذیر است. تنها انتخاب ماهی بزرگ دلیل برای رشد سریع قزل آلا نیست. بزرگی ماهی تنها بدلیل رشد سریع قزل آلا نیست و عواملی همچون سن و شرایط محیطی و تغذیه مناسب تاثیرگذار است. بچه ماهیان حاصل از تخمهای بزرگتر به نسبت بزرگتر از بچه ماهیهای به دست آمده از تفریخ تخمهای کوچکتر هستند. اندازه تخم حنماً به این معنی نیست که والدین آنها نیز از رشد سریعتری برخوردار بوده اند. این مساله ممکن است صرفا به این معنی باشد که والدین آنها مسنتر بوده و در نتیجه تخمهای بزرگتری نیز تولید نموده اند. بنابراین رشد سریع قزل آلا به عوامل مختلف بستگی دارد.
ویژیگی های مهم برای انتخاب پیش مولد
رشد سریع قزل آلا وابسته به کیفیت مولد است بنابراین برای انتخاب پیش مولدرعایت نکاتی ضروری است. گروهی از ماهیان که پیش مولدین را از بین آنها انتخاب میکنیم باید از یک نوبت تلقیح همزمان بدست آمده باشند. باروری تخمکها با مخلوطی از اسپرمهای چند ماهی نر که هم سن و تا حد امکان هم اندازه باشند بهتر است. تخمهای لقاح یافته باید درجه بندی شده و تخمهایی که به اندازه میانگین نزدیکند انتخاب شوند. بچه ماهیها باید زود درجه بندی شده و تخمهایی که به اندازه میانگین نزدیکند انتخاب شوند. بچه ماهیها باید زود درجه بندی شده و نخستین درجه بندی حدود 3 هفته پس از آغاز تغذیه انجام میشود. پس از آن، به فاصله هر دو هفته یک بار این کار صورت میگیرد.
در صورت امکان، ماهیها برگزیده باید تا رسیدن بهار دوم در حوضچه هایی که آب در آن گردش دارد نگهداری شوند. چنانچه ماهیها تغذیه نموده در حال رشد باشند، درجه بندی آنها باید در زمستان انجام شود. انتخاب نهایی پیش مولدین باید پس از رسیدن ماهیها به اندازه قابل طبخ یا در نزدیکی رسیدن به آن انجام شود. مزارع پرورش قزل آلا که ماهیان بزرگتری برای عرضه به بازار دارند، میتواند انتخاب نهایی را به تابستان سوم موکول نماید. تمامی موارد گفته شد رشد سریع قزل آلا که بسیار برای پرورش دهنده مهم است را به ارمغان می آورد.
در صورت امکان، ماهیها برگزیده باید تا رسیدن بهار دوم در حوضچه هایی که آب در آن گردش دارد نگهداری شوند. چنانچه ماهیها تغذیه نموده در حال رشد باشند، درجه بندی آنها باید در زمستان انجام شود. انتخاب نهایی پیش مولدین باید پس از رسیدن ماهیها به اندازه قابل طبخ یا در نزدیکی رسیدن به آن انجام شود. مزارع پرورش قزل آلا که ماهیان بزرگتری برای عرضه به بازار دارند، میتواند انتخاب نهایی را به تابستان سوم موکول نماید. تمامی موارد گفته شد رشد سریع قزل آلا که بسیار برای پرورش دهنده مهم است را به ارمغان می آورد.
انتخاب پیش مولد از نظر اندازه تخم
رشد سریع قزل آلا در پرورش قزل آلای رنگین کمان از تخمهایی به دست میآیند که دارای اندازه بزرگترین هستد. در صورت صحیح بودن این نکته در عمل مشکلاتی را برای پرورش دهنده ماهی به همراه خواهد داشت. مثلاً پروش دهنده ماهی باید بداند که چه عواملی بر اندازه تخم به دست آمده از مولدین تاثیر میگذارند. همچنین بدانند که میزان وابستگی اندازه تخم به محیط ، تغذیه و عوامل ژنتیکی چقدر است؟
عوامل موثر در انتخاب ماهیان مولد
1. انتخاب عمدهای در اندازه تخمها در ماهیانی که در یک گروه سنی قرار میگیرند و والدین آنها یکسان است میتواند وجود داشته باشد. اما خصوصیاتی که تمایل به تولید تخمها با اندازه بزرگتر را بوجود میآورد ناشناخته است.
2. به نظر میرسد که در یک گروه سنی یکسان هیچ رابطه بین اندازه یک ماهی ماده و اندازه تخمهایی که تولید کرده اند وجود ندارد. همچنین هیچ راه مشخصی برای تحریک ماهی قزل آلا رنگین کمان به تولید تخمهای بزرگتر که لاروهای حاصله تغذیه بهتر و رشد بسیار سریعتری داشته باشند وجود ندارد.
3. به نظر میرسد احتمال این امر وجود داشته باشد که علاوه بر اندازه والدین، سایر عوامل نیز بر روری اندازه تخمها تاثیر داشته باشند. در حال حاضر هیچ روشی برای افزایش اندازه تخمهای ماهی قزل آلا چه از طریق جیره غذایی و چه محیط زندگی ماهی ابداع نشده است.
4. عموما اندازه تخم ماهی با بالا رفتن سن و والدین افزایش مییابد. این تاثیر در نخستین سال پس از رسیدن ماهی به بلوغ جنسی، آشکار تر از همه مواقع دیگر میشوند.
5. به نظر میرسد که نژادهایی از ماهی قزل آلای رنگین کمان وجود داشته باشد که در بین آنها اختلاف اندازه تخمهایی که تولید میکنند معنی دار است. ثابت شده که در حال حاضر، تثبیت چنین خصوصیات نژادی اختصاصی در پیش مولدین غیر ممکن میباشد.
2. به نظر میرسد که در یک گروه سنی یکسان هیچ رابطه بین اندازه یک ماهی ماده و اندازه تخمهایی که تولید کرده اند وجود ندارد. همچنین هیچ راه مشخصی برای تحریک ماهی قزل آلا رنگین کمان به تولید تخمهای بزرگتر که لاروهای حاصله تغذیه بهتر و رشد بسیار سریعتری داشته باشند وجود ندارد.
3. به نظر میرسد احتمال این امر وجود داشته باشد که علاوه بر اندازه والدین، سایر عوامل نیز بر روری اندازه تخمها تاثیر داشته باشند. در حال حاضر هیچ روشی برای افزایش اندازه تخمهای ماهی قزل آلا چه از طریق جیره غذایی و چه محیط زندگی ماهی ابداع نشده است.
4. عموما اندازه تخم ماهی با بالا رفتن سن و والدین افزایش مییابد. این تاثیر در نخستین سال پس از رسیدن ماهی به بلوغ جنسی، آشکار تر از همه مواقع دیگر میشوند.
5. به نظر میرسد که نژادهایی از ماهی قزل آلای رنگین کمان وجود داشته باشد که در بین آنها اختلاف اندازه تخمهایی که تولید میکنند معنی دار است. ثابت شده که در حال حاضر، تثبیت چنین خصوصیات نژادی اختصاصی در پیش مولدین غیر ممکن میباشد.
اختلاط پیش مولدین
هر ماهی قزل آلای رنگین کمان ماده در هر بار تخم ریزی، به ازای هر کیلو گرم وزن بدن 1400-1000 تخم رها خواهد کرد. روش عادی عملی، ریختن تخمها به دست آمده از 10 ماهی ماده در یک جام میباشد. پس از آن، تخمها با مایع تناسلی نر یا اسپرمها ( که از ماهی نر به دست میآید) تلقیح میشوند. تلقیح تخمکها به حدی سریع است که تقریباً همه آنها پیش از اینکه از ماهی نر دوم اسپرمگیری شود تلقیح شده اند. نتیجه اینکه حدود 30000 بچه ماهی در حال خروج از تخم به عنوان فرزندان یک قزل آلا نر به حساب میآیند. تلیقح صحیح در رشد سریع قزل آلا بسیار اثر گذار است بنابراین رعایت اصول مهم است.

امکان این امر وجود دارد که در سیستم تلقیح تخمکها، بر عکس در ابتدا از اسپرمهای چندین ماهی نر استفاده شود. ماهی نر هنگامی که در دست گرفته میشود باید با یک پارچه خشک گردد. تقریباً مقادیر مساوی از اسپرم ها از هر ماه نر به داخل یک ظرف شیشه ای خشک ریخته میشود. حتی یک قطره آب هم نباید وارد مخلوط اسپرمها شود. مخلوط اسپرمها باید با استفاده از میله شیشه ای به هم زده شود. پس از آن اسپرمها را میتوان در یک محل تاریک و سرد که برای ساعتها در آن زنده بمانند نگهداری نمود. مخلوط اسپرمها را میتوان برای تلقیح تخمکهایی که از گروههای انتخاب شده ماهیان ماده به دست آمده، مورد استفاده قرار داد.